معرفی کلی متیل ایزوبوتیل کتون:
(به انگلیسی: Methyl isobutyl ketone) با فرمول شیمیایی C?H??O یک ترکیب شیمیایی است. که جرم مولی آن ?????? g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، مایع بی رنگ است. متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK) مایع بی رنگی با بوی بسیار دلپذیر با ماهیت شیمیایی پایدار و دامنه جوش متوسط می باشد که به عنوان یک حلال فعال با خصوصیات عالی حل کنندگی در صنایع مختلف از جمله حلال نیترو سلولز، بازیافت اورانیوم ، لاک الکل ، صنایع داروسازی و فلز کاربرد دارد.
ویژگی های فیزیکی-شیمیایی ایزوبوتیل متیل کتون (مرک و سیگما الدریچ):
| نام لاتین | Methyl isobutyl ketone |
| فرمول شیمیایی | C6H12O |
| چگالی (کیلوگرم بر متر مکعب) | 802 |
| جرم مولکولی (گرم بر مول) | 100.16 |
| نقطه جوش (درجه سانتی گراد) | 116 |
| حالت ماده | Colorless liquid |
| انحلال‌پذیری در آب (گرم در 100 میلی لیتر آب) | 1.91 (20 °C) |
| دمای ذوب | −۸۴٫۷ درجه سلسیوس (−۱۲۰٫۵ درجه فارنهایت؛ ۱۸۸٫۵ کلوین) |
| ضریب شکست (nD) | 1.3958 |
| گرانروی | 0.58 پواز at 20.0 °C |
متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK) چیست؟
متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK) با واکنش دادن استون و هیدروژن با استفاده از یک کاتالیزور بدست می آید. این ماده همچنین با نام های ?- متیل-?-پنتانون ، هگزون و ایزوپروپیل آستون نیز شناخته می شود. این ماده به دلیل سازگاری با انواع اجزای آلی و توانایی انحلال آن ها به تنهایی و بدون نیاز به الکل یک حلال “واقعی” یا فعال است که تحمل زیادی نسبت به سایر رقیق کننده های هیدروکربن و میزان تبخیر متوسط دارد.
بنابراین می تواند به ساده سازی فرمولاسیون سیستم کمک کند. همچنین این قابلیت را دارد که با مخلوط های هیدروکربنی کم هزینه در مخلوط های حلال ترکیب شود. این ماده قادر است استرهای سلولز ، پلیمرهای وینیل و کوپلیمرها و اکثر رزین های طبیعی و مصنوعی را حل کند. متیل ایزوبوتیل کتون با وجود این که جزء لیست ده تا از محبوب ترین حلال است که در صنعت مورد استفاده می باشند اما برخلاف سایر حلال های معمول کتون، استون ، دارای حلالیت بسیار کم در آب است و برای استخراج مایع – مایع مفید می باشد.
کاربردهای متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK)؟
متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK) در محصولات خانگی مانند تمیز کننده‌های سطح ، رنگ‌ها، مواد لباسشویی و … نقش دارد. به عنوان حلال در کارخانجات تولید رنگ‌ها، محصولات لاستیکی، مواد شیمیایی ، ماشین‌آلات و آفت‌کش‌ها مورد استفاده است. همچنین به عنوان تقویت‌کننده‌ی طعم‌ها و عطرها در داروسازی کاربرد دارد. کاربرد این حلال در رنگ های سلولزنیتراتی بسیار حائز اهمیت است، زیرا که هم به بهبود براقیت کمک می کند و هم به جلوگیری از جوش زدن ، همچنین رنگ های اپوکسی را به صورت مخلوط با کربن هیدروژن های آروماتیک و الکل ها به خوبی جوابگو هستند و برای مرکب های چاپ، رنگ های حاوی ایزوسیانات و رنگ های آلکیدی ، جهت کاهش ویسکوزیته با فقط مقدار کمی حلال بسیار مناسب می باشد.
خطرات و مضرات متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK)؟
این ماده به عنوان یک مایع قابل اشتعال دسته بندی می شود و توصیه می شود هنگام جابجایی و استفاده از حرارت ، گرما ، آتش و جرقه دور نگاه داشته شود. همچنین بهتر است حتما هنگام استفاده از آن از لباس ایمنی و دستکش ، ماسک استفاده نمایید ، چرا که این ماده می تواند موجب تحریک جدی چشم می شود و در صورت استنشاق نیز مضراتی را به همراه دارد.