پیریدین چیست و کجا یافت می شود؟
پیریدین شکل ظاهری این ترکیب، مایع بیرنگ است.حلقه پیریدین در نیاسین ، برخی داروها مانند ایزونیازید، بیپریدین، پیریدوکسال، قطران زغالسنگ و Sulfapyridine وجود دارد. همچنین در ساخت DNA و به عنوان افزودنی به الکل (برای غیرخوراکی شدن آن) بکار میرود.
شرکت پیشگامان نانومواد ایرانیان (نانوثانی)، بانک جامع مواد شیمیایی، ارائه دهنده پیریدین با کیفیت عالی و قیمت مناسب در انواع گرید، سایز و بسته بندی به دانشجویان، محققان و صنایع می باشد.
خصوصیات فیزیکی-شیمیایی پیریدین:فرمول مولکولی | C5H5N? |
جرم مولی (g\\/mol) | ۷۹٫۱ |
شکل ظاهری | colorless liquid |
چگالی (g\\/mL) | 0.9819 |
دمای ذوب | −۴۱٫۶ درجه سلسیوس (−۴۲٫۹ درجه فارنهایت؛ ۲۳۱٫۶ کلوین) |
دمای جوش | ۱۱۵٫۲ درجه سلسیوس (۲۳۹٫۴ درجه فارنهایت؛ ۳۸۸٫۳ کلوین) |
انحلالپذیری در آب | Miscible |
فشار بخار | 18 mmHg |
خاصیت بازی (pKb) | 8.77 |
ضریب شکست (nD) | 1.5093 |
گرانروی | 0.88 پواز |
گشتاور دوقطبی | 2.2 D |
خصوصیات پیریدین
پیریدین بی رنگ است، اما نمونه های قدیمی تر یا ناخالص می تواند به رنگ زرد ظاهر شوند. پیریدین در شیمی آلی صنعتی به عنوان حلال دارای اهمیت بسیاری است. به دلیل وجود نیتروژن الکترونگاتیو در حلقه آن ، این مولکول نسبتاً کمبود الکترون دارد. بنابراین، نسبت به مشتقات بنزن به راحتی وارد واکنش های جایگزینی الکتروفیلی می شود.
کشف و پیدایش پیریدین
اولین بار پیریدین ناخالص توسط کیمیاگران با حرارت دادن استخوان های حیوانات و سایر مواد آلی به دست آمد. در گذشته، از قطران زغال سنگ تولید می شد که یک فرایند ناکارآمد بود چون نیازمند یک تصفیه چند مرحله ای است، که باعث کاهش بازده می شود. اما امروزه روش های زیادی در صنعت و آزمایشگاه برای سنتز پیریدین و مشتقات آن وجود دارد. طبق واکنش زیر؛ از استالدهید، فرمالدهید و آمونیاک سنتز می شود:
CH2O + NH3 + 2 CH3CHO ? C5H5N + 3 H2O
با جایگزین کردن آلدهیدهای دیگر با استالدهید، می توان پیریدین های آلکیل و آریل دار را به دست آورد. در حال حاضر، در مقیاس حدود ??،??? تن در سال در سراسر جهان سنتز می شود.
پیریدین در طبیعیت
پیریدین در طبیعت فراوان نیست، با این وجود مشتقات آن اغلب جزئی از مولکولهای زیستی مانند آلکالوئیدها هستند. در زندگی روزانه، مقدار کمی در ترکیبات آلی فراری است که در فرآیندهای برشته شدن و کنسرو تولید می شوند، به عنوان مثال در مرغ سرخ شده، چیپس سیب زمینی، قهوه بو داده و چای سیاه می توان رد پای آن را مشاهده کرد. همچنین حلقه پیریدین در بسیاری از ترکیبات مهم، از جمله مواد شیمیایی کشاورزی، دارویی و ویتامین ها موجود است. به راحتی در آب حل می شود و به حیوانات و گیاهان در سیستم های آبی آسیب می رساند. حداکثر غلظت مجاز ?? تا ?? ppm بود، اما در سال ???? به ? ppm کاهش یافت.
کاربردهای پیریدین
پیریدین به اتانول افزوده می شود تا مانع از مصرف تفریحی آن شود. در دوزهای کم، به مواد غذایی اضافه می شود تا طعم تلخی به آنها بدهد، و چنین استفاده ای توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تصویب شده است. استنشاق، بلع یا جذب پیریدین از طریق پوست مضر است. اثرات مسمومیت حاد شامل سرگیجه، سردرد، حالت تهوع، عدم هماهنگی و از بین رفتن اشتها است که ممکن است تا دردهای شکمی و بیهوشی نیز پیشرفت کند.