اسید سولفوریک که در گذشته جوهر گوگرد خوانده میشد، نوعی اسید معدنی است که از عناصر گوگرد، اکسیژن و هیدروژن تشکیل میشود و فرمول شیمیایی آن H2SO4 است. این ماده یک مایع بیرنگ، بیبو، و با گرانروی بالا است که در آب انحلال پذیر بوده و واکنش ترکیب شدن آن با آب بسیار گرمازاست.
سایت نانو ثانی (شرکت پیشگامان نانو مواد ایرانیان) فروشگاه جامع اینترنتی فروش مواد شیمیایی، فروش نانو مواد و فروش تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی و پزشکی، محصول اسید سولفوریک 98% گرید USP با کیفیت 100% تضمینی و قیمت مناسب به دانشجویان، شرکت ها و صنایع ارائه می دهد.
مشخصات فنی اسید سولفوریک:نام | اسید سولفوریک |
فرمول | H2SO4 |
ظاهر | مایع بیرنگ |
وزن مولکولی (gr\\/mol) | 98 |
دمای ذوب | 10 درجه سانتیگراد |
نقطه جوش | 337 درجه سانتیگراد |
دانسیته (gr\\/cm3) | 1.8 |
حجم تولید اسید سولفوریک در جهان به قدری بالاست که معمولاً از آن به عنوان «سلطان مواد شیمیایی» یاد میشود. در حقیقت این اسید به قدری با اهمیت است که سرانه مصرف آن به ازای هر فرد، یکی از شاخصهای تعیین پیشرفت فنی کشورهاست. اسید سولفوریک با فرایندهای مختلفی تولید میشود، از جمله: فرایند تماسی، فرایند اسیدسولفوریک مرطوب، فرایند محفظه سربی. اسید سولفوریک یکی از مواد اصلی در صنایع شیمیایی است. در صنعت ساخت کودهای شیمیایی بهطور گستردهای از آن استفاده میشود. همچنین کاربرد گستردهای در فراوری سنگها و مواد معدنی، پالایشگاه نفت، تصفیه فاضلاب و سنتز شیمیایی دارد.
اسید سولفوریک اسید معدنی بسیار قوی میباشد. این اسید با هر درصدی در آب حل میشود. اسید سولفوریک در گذشته به نام جوهر گوگرد معروف بوده است. وقتی غلظت بالایی از گازی به اسید سولفوریک اضافه میشود، الئوم یا اسید سولفوریک دود کننده به فرمول ایجاد میشود. واکنش اسید سولفوریک با آب بسیار گرمازا میباشد. اضافه کردن آب به اسید سولفوریک غلیظ خطرناک است. زیرا در اثر حرارت حاصل از واکنش اسید و آب ، آب داغ ممکن است به اطراف پراکنده شود.
بنابراین آن را با آرامی به آب اضافه میکنند. این مساله بدلیل پایین بودن دانسیته آب نسبت به اسید سولفوریک میباشد که آب میل دارد روی اسید قرار گیرد. میل ترکیبی اسید سولفوریک با آب بقدری بالاست که میتواند مولکولهای هیدروژن و اکسیژن را از بقیه ترکیبات بصورت آب جدا کند. به عنوان مثال مخلوط کردن گلوکز و اسید سولفوریک ، عنصر کربن و آب ایجاد میکند. اسید سولفوریک قسمت عمده باران اسیدی میباشد که از آلایندههای جوی مثل حاصل از کارخانهها با آب باران بوجود میآید.
کاربرد اسید سولفوریک
اسید سولفوریک جزء مواد شیمیایی پراستفاده میباشد. این ماده در واکنشهای شیمیایی و فرآیندهای تولید سایر ترکیبات ، کابرد فراوانی دارد. عمدهترین استفاده آن در کارخانههای تولید کود شیمیایی ، استخراج فلزات ، سنتزهای شیمیایی ، تصفیه پسابها و پالایشگاههای نفت میباشد. اسید سولفوریک در اثر واکنش با اسید نیتریک ، یون نیترونیوم تولید میکند که در فرآیند نیترودار کردن ترکیبات استفاده میشود.
فرآیند نیترودار کردن در صنایع تولید مواد منفجره مانند تولید ترینیتروتولوئن (TNT) ، نیترو گلیسیرین و ... استفاده میشود. اسید سولفوریک در انبارههای سربی (باطریهای سربی) به عنوان محلول الکترولیت استفاده میشود. اسید سولفوریک ، یک عامل آبگیری بسیار قوی است. در اکثر واکنشها به عنوان عامل هیدراتاسیون استفاده میشود و در تولید میوههای خشک هم به میزان کم ، از اسید سولفوریک برای جذب آب استفاده میکنند.
نکات ایمنی اسید سولفوریک
اسید سولفوریک ، اسید بسیار قوی و خورنده میباشد. نوشیدن آن باعث آسیبهای شدید دائمی در دهان و سایر بافتهای مورد تماس میشود. تنفس آن بسیار خطرناک بوده و باعث آسیبهای جدی میشود. در صورت تماس با پوست و چشم باعث سوزش و ایجاد زخم میشود. در صورت تماس پوست و چشم با آن ، باید با آب فراوان شستشو داده و سپس از محلول بیکربنات سدیم یک درصد برای شستشو موضع مورد تماس استفاده گردد.